Fotograaf:
Peerby
Auteur:
Elien De Both, Corporate Consultant bij Group Casier, e.de.both@casier.be
Voor Lieven D’hont, medeoprichter van Peerby Belgium en Freefloat, zijn deeleconomie en circulaire economie onlosmakelijk met elkaar verbonden. “Gedeeld gebruik van producten die we maar zelden nodig hebben, is een van de oplossingen voor overproductie en overconsumptie. Met een klein beetje meer moeite kunnen we de efficiëntie van één product enorm doen toenemen.”
Tachtig procent van onze producten gebruiken we minder dan één keer per maand. Een boormachine, reiskoffer of partytent lenen of huren is voordeliger dan kopen en het is ook beter voor onze planeet. Want hoe meer we delen, hoe minder producten we nodig hebben, dus daalt het grondstoffenverbruik én de CO2-uitstoot. Vanuit deze vaststelling richtte Lieven D’hont samen met Kristof Morlion en Ludo Dhelft in 2014 de vzw WijDelen op. “We werden in datzelfde jaar de vertegenwoordiger voor Peerby in België, een website en app die het mogelijk maken om snel gebruiksvoorwerpen te lenen bij de buren.”
Lieven D’hont: “Vertrouwen tussen buren om spullen met elkaar te delen is het uitgangspunt. Het platform maakt het mogelijk dat mensen elkaar vinden. We hebben als eerste deelplatform ooit een vraaggestuurde manier van werken: in plaats van alle producten te verzamelen en ter beschikking te stellen, vraagt de website/app wat je nodig hebt. Vervolgens vraagt Peerby bij de buren wie het gevraagde goed ter beschikking heeft. Mensen die kunnen helpen, reageren op die oproep. Zo is de kans groot dat je snel iemand in jouw buurt vindt die heeft wat jij nodig hebt. Een ander voordeel van deze werkwijze is dat je niet al je toestellen onmiddellijk op het platform hoeft te zetten. Je wacht gewoon tot er een vraag gesteld wordt waarop jij kunt antwoorden. Dat maakt het platform heel gebruiksvriendelijk. Het leidt ook vaak tot onverwachte interacties tussen buren.”
“Inderdaad. Het intensiever gebruik van gebruiksgoederen gaat gepaard met een versterking van de sociale cohesie. Naast het vertrouwen tussen mensen is het feit dat mensen elkaar graag helpen een andere grote reden waarom het platform echt werkt. Een ladder, schop of boormachine gratis uitlenen aan een buur, doen we omdat we elkaar graag helpen. Als je een kleine vergoeding vraagt om bijvoorbeeld een dag je bakfiets of aanhangwagen uit te lenen, dan gebeurt dat ook eerder omdat je daar iemand een plezier mee kunt doen. Daar word je zelf ook vrolijk van. Als ik voor mezelf spreek: ik ben een hele grote deler, er gaat geen week voorbij of mijn plooifiets en bakfiets en andere zaken worden gebruikt door anderen. Ik woon rond een parkje met heel wat buren en ik heb onlangs nog de wipzaag van mijn buurman gebruikt. Iemand anders is de kinderfiets van mijn dochter komen halen om hun zoon te leren fietsen. Het is geven en nemen en de leuke reacties en toffe interacties maken het de moeite waard. Wij horen regelmatig van gebruikers dat zij via Peerby nieuwe mensen leren kennen, wat natuurlijk een leuke bijwerking is. Het hoeven geen lange vriendschappen te zijn maar die kleine sociale interacties zorgen voor een goed gevoel. Zeker in grote en drukke steden kan dat een meerwaarde zijn.”
“Iedereen kan zich gratis inschrijven op het platform en zo onbeperkt bladeren door het aanbod en spullen te huur of te leen aanbieden. Als je gratis uitleent, betaal je daar natuurlijk helemaal niets voor. Bij verhuur vragen we aan de verhuurder een commissie van 15 procent van het verhuurbedrag aan service- en garantiekosten. Wil je zelf iets lenen of huren? Dan vragen we om lid te worden van de Peerby community met een betaald lidmaatschap (23,88 euro voor een jaarabonnement of 2,99 euro per maand voor wie maandelijks betaalt). Dat model werkt voor ons. Het is rendabel en we kunnen ermee schalen. We leggen bewust niet te veel regeltjes en bepalingen op. Spullen die je uitleent of verhuurt vallen onder de Peerby garantie. Die garantie beschermt tegen schade, verlies en diefstal, tot een bedrag van maximaal 2000 euro.”
“De vzw WijDelen werkt in een breder plaatje rond gedeeld gebruik. Peerby is een van de middelen om dat te stimuleren. Intussen zijn er ook heel wat gereedschapsbibliotheken en Repair Cafés, dat soort initiatieven ondersteunen we. We willen een stapje verder gaan en ook producenten toelaten om hun producten als een dienst te verhuren. Onder de noemer Peerby Pro en met de steun van Vlaanderen Circulair stapten we naar producenten om te bekijken of ze hun producten via ons platform kunnen verhuren. Een producent van hakselaars en verticuteertoestellen was een van de eerste die de deelname zag zitten. Wij konden vervolgens testen hoe deelbaar deze producten zijn en feedback geven aan de producent op basis van het gebruik van hun producten via ons platform. We onderzochten ook hoe die producent kan evolueren van een lineair businessmodel waarbij hij een aantal toestellen per jaar verkoopt naar een circulair businessmodel waarbij meerdere mensen hetzelfde toestel gebruiken. De focus van de vzw is om gedeeld gebruik als nieuwe norm in onze maatschappij te introduceren.”
“Het doel is bedrijven begeleiden om de toestellen die ze verhuren free floating te maken op het Peerby-platform. Bij free float gaat het toestel niet telkens terug naar een centraal depot, maar gaat het rechtstreeks van de ene naar de andere gebruiker en reist het rond in de buurt. Daardoor wordt transport uitgespaard en blijven de buren elkaar tegenkomen bij het doorgeven van het toestel.”
“Het is het nieuwste project van WijDelen vzw. Tijdens een kick-off webinar op 15 december komen we er officieel mee naar buiten. Huren draagt bij tot gedeeld gebruik. Er zijn al heel wat firma’s die dat als businessmodel hebben, vooral voor professionelen en beperkt ook voor particulieren. Denk bijvoorbeeld aan Huurland. Het aanbod is er maar is nog vrij onbekend. Onbekend is onbemind en dat is een van de eerste uitdagingen die wij in samenwerking met Vlaanderen Circulair willen aanpakken met de Green Deal Huren en Delen. The Circular Kickstart en Greenfish begeleiden ons in dat traject. Voor producten die we maar zelden nodig hebben, willen we de maatschappelijke norm verleggen van bezit naar gebruik. De kwaliteit primeert daarbij op de prijs, want het is de bedoeling dat het product zo lang mogelijk door zoveel mogelijk mensen gebruikt wordt. Je kan bijvoorbeeld al voor 70 euro een hogedrukreiniger kopen maar zo’n toestel kan je hooguit tien keer gebruiken omdat de kwaliteit laag is. Een goede hogedrukreiniger is duurder, maar als hij op de juiste manier gebruikt wordt, gaat hij veel langer mee. Vanuit de Green Deal willen we onder andere de processen van verhuurbedrijven makkelijker maken en de ideale customer journey opzetten. Idealiter kan je alles op voorhand snel online regelen en de volgende dag het toestel ophalen of wordt het voor je deur geleverd. Daarna wordt het toestel weer opgehaald en reist het verder in de buurt.”
“Een woord dat ik heel belangrijk vind, is ‘samenwerken’. Het is geen lineair pad maar circulair, dus we moeten het samen doen. We moeten ons realiseren hoe afhankelijk we zijn van elkaar. Door samen te zoeken naar oplossingen voor moeilijke zaken gaan we er komen. Lineaire economie draait ook om samenwerking maar op een andere manier en met een andere dynamiek. In de circulaire economie houdt de samenwerking wederkerigheid in, aan het regeneratieve moeten we samen werken.”
“Met Peerby Pro hebben we geleerd dat alle technologie eigenlijk al voorhanden is om producten free floating te maken en digitaal te monitoren. Het is nog niet voor alle producten haalbaar of betaalbaar, maar voor sommige is dat wel al het geval. Een aanhangwagen kan je bijvoorbeeld van een tracker voorzien. Als het momentum eraan komt, als we met een grotere groep mensen gaan beseffen dat het klimaat ons allen aanbelangt en dat we deze planeet samen kunnen redden, dan gaan we ook verder kijken dan wat we vandaag gewoon zijn. Een toestel kopen dat we zelden nodig hebben, betekent een grotere belasting van onze planeet. We halen grondstoffen in huis en houden die bij zonder ze nuttig te besteden. Iedereen kent de CO2-voetafdruk maar weinig mensen staan stil bij hun materialenvoetafdruk. Met een klein beetje meer moeite kunnen we de efficiëntie van één product enorm doen toenemen.”
“Door delen makkelijker te maken. Het moet even makkelijk zijn als online iets bestellen. Alle bestelwagens die nu rondrijden zouden eigenlijk even goed de hakselaar van Jan naar Piet kunnen brengen en ondertussen nog andere dingen bij mensen afzetten om te gebruiken. Het moet echt zo makkelijk worden. Qua prijs zijn er ook nog een aantal stappen te zetten. Maar naarmate er meer volume kan gedraaid worden in gedeeld gebruik kan dat ook op een efficiëntere manier gebeuren. Eigenlijk komt het erop neer dat we extra zorg dragen voor producten. Momenteel steken we als maatschappij veel energie in producten maken (op lopende banden en zo efficiënt mogelijk). Als we die energie steken in het zorgen voor wat we al hebben en het zorgen voor betere producten die deelbaarder zijn, zullen zowel onze CO2-voetafdruk als onze materiaalvoetafdruk heel sterk gaan dalen. Onbekend is onbemind, voor die uitdaging staan we momenteel. Ik noem het de BOB-campagne van het delen. De Green Deal moet zorgen voor meer bekendheid. Iedereen mag wel eens zien welk aanbod er eigenlijk al is.”
Meer lezen over Peerby
Meer lezen over Peerby Pro
Meer lezen over Freefloat
Meer info over het kick-off webinar ‘Green Deal Huren en Delen’ op 15 december 2021
Lees ons interview met Stéphanie Kint van het ingenieurs- en adviesbureau Greenfish
